Οι πρωτογενείς δαπάνες και όχι το πλεόνασμα θα είναι στην πλέον στην πρώτη «γραμμή» του νέου προϋπολογισμού για το 2026, το προσχέδιο του οποίου αναμένεται να κατατεθεί στις αρχές Οκτωβρίου στη Βουλή από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, μαζί με το αναθεωρημένο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο. Το πακέτο μέτρων που ανακοινώθηκε στη ΔΕΘ αναμένεται να εξαντλήσει το πεδίο των παρεμβάσεων, καθώς οι εξαγγελίες της ΔΕΘ αγγίζουν τα 1,7 δις ευρώ, ένα ποσό που αποτελεί τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο για το ερχόμενο έτος. Ωστόσο, φέτος προβλέπεται πως το πρωτογενές πλεόνασμα θα υπερβεί κατά πολύ τους στόχους που έχουν τεθεί και πως θα πλησιάσει τα περσινά επίπεδα του 4,8% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα αναθεώρησε για το 2025 τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα από 2,5% του ΑΕΠ, σε 3,2% του ΑΕΠ δηλαδή 1,9 δισ. ευρώ υψηλότερα τους το αρχικό Μεσοπρόθεσμο. Με τα φορολογικά έσοδα να ενισχύονται συνεχώς και να υπερβαίνουν τους στόχους, διαφαίνεται πως το «σφιχτό» πλαίσιο που δημιουργούν οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες, θα είναι πιο ευνοϊκοί για τη χώρα μας. Από τις προβλέψεις του νέου προϋπολογισμού θα φανεί αν θα «δικαιωθούν» και οι πληροφορίες των τελευταίων εβδομάδων, πως ο σχεδιασμός των παρεμβάσεων δεν εξαντλήθηκε στη ΔΕΘ, αλλά θα υπάρξουν και νέες τον Απρίλιο του 2026, όταν η Κομισιόν πιστοποιήσει τα στοιχεία της φετινής χρονιάς. Τα μέτρα του 2026 Ο προϋπολογισμός θα ενσωματώνει την πλήρη αναμόρφωση φορολογικού, που οδηγεί σε σημαντικές μειώσεις φόρων για σχεδόν 4 εκατομμύρια φορολογούμενους, κυρίως οικογένειες με παιδιά, τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 50% σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους (κατάργηση το 2027), τη σταδιακή κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις και τα υπόλοιπα μέτρα που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ. Φυσικά, θα περιλαμβάνει τόσο τις νέες αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και των ενστόλων, όσο και τις νέες αυξήσεις που θα δοθούν στις συντάξεις με βάση τον πληθωρισμό και το ΑΕΠ. …και ο σχεδιασμός του 2027 Στο αναθεωρημένο Μεσοπρόθεσμο όμως, θα δίνεται και η εικόνα του 2027. Η Ελλάδα δικαιούται να αυξήσει τις δαπάνες της το 2027 κατά 3,1 δισ. Ευρώ, εκ των οποίων το 1 δις θα απορροφηθεί από τις αυξήσεις στις λειτουργικές δαπάνες και τις συντάξεις, τα 300 εκατ για τους νέους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και σε άλλες δαπάνες (π.χ. clawback) έχουν προγραμματιστεί περίπου 200 εκατ. Έτσι, προκύπτει το περιθώριο των 600 εκατ. ευρώ για πρόσθετες παροχές του 2027, χωρίς να υπολογίζονται τυχόν υπερβάσεις των φορολογικών εσόδων τους επόμενους μήνες. Ενισχυμένο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων Για το 2026, προβλέπεται να διατεθούν 16,719 δις ευρώ μέσω του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων. Τον περασμένο Απρίλιο μάλιστα, στο πακέτο μέτρων που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, απόρροια του υπερπλεονάσματος του 2024, από τα 1,1 δις ευρώ, τα 500 εκατ ευρώ οδηγούνται στην ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και τα υπόλοιπα στην μόνιμη επιστροφή ενός ενοικίου κάθε Νοέμβριο και τη μόνιμη ενίσχυση των συνταξιούχων με 250 ευρώ. Ειδικότερα το ΠΔΕ θα περιλαμβάνει: ▪ 6,2 δις ευρώ σε συγχρηματοδοτούμενα έργα, ▪ 3,3 δις ευρώ σε έργα που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους και ▪ 7,219 δις ευρώ σε έργα και δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας-ΤΑΑ (τα οποία βαραίνουν το εθνικό ΑΠΔΕ). Βασικός σκοπός στην εκτέλεση του ΑΠΔΕ 2026 είναι η κατανομή των προκαθορισμένων πόρων κατά τρόπο που να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό αναπτυξιακό αποτέλεσμα για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία. Ειδικότερα επιδιώκονται: ▪ Η ταχεία υλοποίηση των έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). ▪ Η περαιτέρω ένταξη και απρόσκοπτη υλοποίηση των έργων που χρηματοδοτούνται από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΑΠΔΕ και συγκεκριμένα του Εταιρικού Συμφώνου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ 2021-2027), των Προγραμμάτων των Ταμείων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων -ΤΑΜΕΥ 2021-2027-, του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής- ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027- και άλλων συγχρηματοδοτούμενων έργων, με βάση τους στόχους που έχουν τεθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες διαχείρισης και συντονισμού, (ενδεικτικά, σχέδια δράσης συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων). ▪ Η υλοποίηση των έργων που χρηματοδοτούνται από το εθνικό σκέλος του ΑΠΔΕ και συγκεκριμένα του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021-2025 και του νέου ΕΠΑ 2026-2030, για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων των δύο Προγραμματικών Περιόδων, λαμβάνοντας υπόψη και τυχόν συνέργεια και συμπληρωματικότητα με τα συγχρηματοδοτούμενα έργα. ▪ Η ολοκλήρωση των έργων που συγχρηματοδοτήθηκαν στο πλαίσιο του Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2014-2020, καθώς και των άλλων συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της προηγούμενης ΠΠ (π.χ. Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2022) για την εξασφάλιση της εισροής της μέγιστης κοινοτικής συνδρομής και την αποφυγή απώλειας κοινοτικών πόρων. Στόχος η μείωση του χρέους Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης δίνει ιδιαίτερη έμφαση τόσο στο προφίλ όσο και την αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους. Πάνω από μια δεκαετία μετά, η χώρα μας δεν κατέχει τα πανευρωπαϊκά πρωτεία στο ύψος του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, καθώς το αντίστοιχο ιταλικό αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς, ενώ «απειλητικά» κινείται και το γαλλικό χρέος. Διόλου τυχαίο δεν θα πρέπει να θεωρείται πως ελάχιστα 24ωρα πριν τη ΔΕΘ, Έλληνες κυβερνητικοί αξιωματούχοι μιλώντας στο δίκτυο Reuters ανέφεραν πως η Ελλάδα θα αποπληρώσει τον Δεκέμβριο 5,3 δισ. ευρώ από το πρώτο πακέτο διάσωσης του 2010 προς τους Ευρωπαίους εταίρους.